WeCrashed ve Girişimcilik Dersleri

Yazan: Hilal Işık

Sayısalı kuvvetli olmayan insanlara göre (benim gibi) kaleme alınmış Ekonomi Kitabı’nda da belirtildiği gibi aslında ekonomide sayılardan çok daha önemli bir şeyle; insan psikolojisi ile ilgilidir. Reklamını gördüğümüz, paramızı yatırdığımız her ürün bize bir deneyim sunacağı vaadini satar aslında. Biz de bunu alırız. Fakat bu alış-veriş, şirketlerin pazar payındaki büyüklüğünü arttırma ve hisselerin değerlerine değer katma konularında aç gözlü olmaya başlaması ile alışı yapan tarafı manipüle edecek şekilde tasarlanır. Bu şekilde düşünmek çok mu pesimist geldi? O zaman şirketleri veya kişisel markalarının çıkarları için yapılmış olan düzenbazlıklara odaklanan Inventing Anna, Dropout, The Inventor: Out For Blood in Silicon Valley’yi bir hatırlayalım. Kurgu olmayan bu ve benzeri hikayelerden haberdar olmamızın tek sebebi foyalarının ortaya çıkmış olmasıdır. Apple TV’nin WeWork isimli ofis kiralama şirketinin  çöküş sürecine odaklanan WeCrashed’i ise söz konusu hikayelerin en yenisi olarak karşımıza çıkmakta.

WeCrashed
WeCrashed

Jared Leto’nun normalden bir tık daha bariz bir aksanla canlandırdığı Adam Neumann tarafından kurulan WeWork, adeta kurulduğu ilk andan itibaren kimsenin haberdar olmadığı bir lale devri dönemine giren bir şirket. “Para kazanmak için para harcamalısın.” sözünü çılgınlarca hayat felsefesi haline getirmiş olan Neuman, en verimli anında dahi 20 milyon dolar değerinde olması öngörülen bir şirketi 45 milyon dolar mışçasına fonlandırabilmiş bir “girişimci”dir. Fakat bunu yaparken kullandığı yöntemlerin ahlaki yönden kısır oluşu birçok işçinin tazminatsız şekilde kovulmasına, hisselerinin milyonlarca dolar değer kaybetmesine, kendisinin CEO pozisyonundan azledilmesine sebep olmuş ve de şirketin sorunsuz bir şekilde halka arz edilmesini engellemiştir. Arz öncesinde hisse değerlerinin “Unicorn” statüsünde olduğu tahmin edilen bir şirketin şu anda var olmadığını düşünürsek dizinin tamamı “Nasıl girişimci olunmaz?” listesinin ilham kaynağı gibi. Fakat izlerken anlıyoruz ki Adam gerçekten de insanlara duygu satmayı çok iyi biliyor. Ofisini kiralayacak insanlarla kibbutz deneyimlerini paylaşıp bir komünite, bir yaşam şekli vaad ederken; yatırımcılarına da ne kadar büyük bir oluşumun parçası olma aşamasında olduklarını hatırlatıp FOMO aşılıyor. Şirketin o zaman için Alibaba’dan daha hızlı büyüdüğüne ilişkin verileri düşündüğümüzde yönetim kurulunun Adam’ın yolsuzluklarına neden müdahale etmediği gayet iyi anlaşılıyor. 

WeCrashed
WeCrashed

Adam Neuman’ın eşi Rebekah Neuman ise Anne Hathaway tarafından şahane bir şekilde canlandırılmış (senin tonunu dahi ayarlamış olması ayrıca bir taktir sebebi). Gwyneth Paltrow’un kuzeni olan Rebekah da oyuncu olmayı denemiştir, ancak kuzeni kadar başarılı olmayınca içindeki kıskançlığı nispeten başarılı bir şekilde kontamine edebilmiş ve kendini yogini olmaya vermiştir. Rebekah, Adam ile tanışmadan önceki travmalarını da kıskançlığı gibi kontamine edebilmesinin yanı sıra Adam’ı, kariyerini, WeWork’ü ve daha birçok şeyi manifest ettiğine inanan biridir. Hayattaki amacını bir ilham perisi gibi insanlığın bilincini geliştirmek, şirketin ruhunu ortaya çıkartmak ve de Adam’ın pusulası olmak şeklinde özetlersek de nihayetinde izleyenler için denizde pırlanta küpesini düşürdüğü için ağlayan Kim Kardashian kadar sempatik (!) bir karakter kendisi. Zira “kötü enerji” aldığı çalışanı kovması ve de WeWork bünyesindeki okulun dönem ortasında kapanması ile velilere öneri olarak kendi okulunuzu açın, önerisinde bulunması ve hatta bu iki olayın gerçek hayatta da yaşanmış olması durumu izleyici için daha “cringe” hale getirmekte.

Başını, sonunu bildiğimiz WeCrashed gibi bir heyecan unsurundan yoksun olan bir hikayede süreci ve süreç boyunca yaşanmış tüm cringe anlarını komik ve izlenebilir kılan isim ise The Office’in yönetmenleri ve yapımcıları arasında bulunmuş olan Lee Eisenberg’dür. WeCrushed’in yapımcısı ve yazarı olan Eisenberg sayesinde karakterlerin arasındaki absürd ama bir o kadar da gerçek olan anlar, karakterlerin toksik özellikleri, yan karakterlerin minimal katkıları kendini teknoloji şirketi sanan ve Scranton’a göre hiç de naif olmayan bir dünyada var olan bir Dunder Mifflin’i anımsatıyor bazen. Adam ve Rebekah Neuman’ın günün sonunda iki düzenbaz olduğunu düşünecek olursak hikaye boyunca bariz şekilde taraf tutulmaması, olayların mümkün olduğunda nötr bir şekilde anlatılmış olması da yine bir diğer The Office benzerliği.

WeCrashed
WeCrashed

Son olarak; WeWork’ün, WeCrashed sayesinde öğrenmiş olduğumuz durumundan birden fazla makalede “eğitsel” olarak bahsedildiğini ve de şirketin eski çalışanlardan birinin WeWork örneği üzerinden “Nasıl Start-Up Yönetilmez” başlıklı tezi sayesinde Harvard Business School’a girdiğini duyunca izlerken edindiğim nacizane gayriresmi notları paylaşmak istedim:

  1. Şirket kurarken sınırsız paraya ve güce sahip olmak iyi birşey olmayabilir. Zira para sizi bozuyor mu, narsisist mısınız o ana kadar asla bilemezsiniz.
  2. Şirkete ve varlıklarına kendi şahsi malınız gibi davranmayın. Kendi özel jetinizi kendiniz alın.
  3. Aşırı nakit girişleri harcama disiplinini bozup; kendi Coachella’nızı düzenlemenize bile sebep olabilir.
  4. Şirketinizin çalışanlarına asla “biz bir aileyiz” masalını okumayın. Bu durum bilhassa şirketin içinde “fuck closet” varken akrabalık ilişkilerinizi sorgulatabilir.
  5. Şirkete kült topluluk muamelesi de yapmayın; çalışanlar günün sonunda ekmeklerinin peşinde, ilah aramıyorlar.
  6. Şirket “Manifest” edilmez! Bunu açıklamaya gerek yok.
  7. CEO’da olsanız şehirde yalınayak dolaşmayın; sansasyon oluyor.
  8. Jared Leto’ya aksan yapmak zorunda olmadığı projeler de verilebilir artık.

Yorum Yapın

Bunlar da İlginizi Çekebilir